Шарбақты ауданының тарихы.
Шарбақты ауданының аумағы төңкеріске дейін және азаматтық соғыс аяқталғанға дейін негізінен Семей губерниясының Павлодар уезінің Орловка болысының аумағы болды.
Аудан орталығы «Павлодар — Құлунда — Барнаул» темір жолының екі жағында орналасқан. Оның құрылысы 1918-1922 жылдарға жатады, негізгі құрылысшы мұнда столыпиндік реформалар кезеңінде пайда болған қоныс аударушы ортаның жергілікті халқы болды. Құрылысқа қызыл әскерилер зор үлес қосты. Темір жол құрылысы аяқталғаннан кейін (тұйық Павлодар қаласында болды), қазіргі бар аудан орталығының орнында жұмысшыларға арналған екі ғана барақ тұрды —
теміржолшылар мен жол аралаушы тұрған бір жер үйі. Осы уақытқа біздің жергілікті жерде мыңға жуық тұтқыны бар еңбек колониясының болуы жатады. Бос жерлерге қоныстану кезеңінде табиғи құрылыс материалдарының: ормандардың (ауданның оңтүстік-шығысындағы қылқан жапырақты таспалы орман), кірпіш балшықтың, құрылыс құмдарының, қамыстың болуы үлкен рөл атқарды. Дәл осы тұтқындар болашақ Шарбақтыда барлық ағаштан кесілген үйлерді, клуб пен ағаштан жасалған элеваторды салған. Жеңіл және тамақ өнеркәсібі дамыды. Бұл нысандардың құрылысы жиырмасыншы жылдардың соңы — отызыншы жылдардың басында болды.
Алғашқы көшелер — Цюрупы, Ленин, 1 Май көшелері, бұрынғы тұтынушылар одағы базасының ауданы, Шарбақты машина-трактор станциясының тұрғын үй қоры, аудандық өнеркәсіп комбинаты және басқа да құрылыстар пайда бола бастады. Олар үшін материал ретінде сталиндік қуғын-сүргін кезінде ауданның төңірегіндегі Алексеевка, Галкино, Богословки және басқа ауылдардан таратылған шаруалардың бөлшектелген ағаш үйлері болды. Ауыл орталығы Вознесенское ауылында орналасқан кезде Шарбақты 56 адамнан тұратын алты жеке аула болатын, кент Орловка болысының құрамына кіретін. Содан кейін Шарбақты станциясының кеңеюіне, станция маңындағы мемлекеттік шикізат ауыстырып тиеу базаларының құрылысына байланысты Володар ауданы Цюрупинский деп өзгертілді.бленные янные домав Щербактахствование в нашей местности трудовой колонии, насчитывающей около тысячи заключенных. вшейся здес
Володар ауданы 1928 жылы 17 қаңтарда құрылған, орталығы Вознесенское ауылы, ал 1928 жылы 23 маусымда Володар ауданы Цюрупинский деп өзгертілген, ал орталығы Вознесенское ауылы болған. Бірақ 1930 жылы 17 желтоқсанда Вознесенское ауылы Цюрупинское ауылы деп аталады. Ал 1931 жылы 28 мамырда Цюрупинск ауданының орталығы болып Шарбақты кәсіпшілігі бекітілді.
1932 жылдың ақпанында аудан Шығыс Қазақстан облысының құрамына кірді. Ауданның шекарасы Қазақстан ОСК шешімімен бірнеше рет өзгертіліп, кейбір ауылдық ауыл кеңестерінің аумақтары облыстың басқа аудандарына берілді.
1944 жылы 8 мамырда Галкин ауданы құрылды. 1945 жылдың 1 қаңтарына Цюрупинск ауданының құрамында 13 ауылдық кеңес бар. Мұндай жағдай ұзақ болған жоқ. 1957 жылдың 25 қазанында Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің төралқасы Галкин және Цюрупинск аудандарының орталығы Шарбақты ауылында орналасқан бір ауданға біріктіру туралы жарлық қабылдады.
Аудан орталығы өз атауын қазақша «Шарбақ», яғни «қоршалған орын» деген сөзден алған, темір жол төсемінің алдында қарды ұстап тұратын ағаш қалқандар болған сияқты.
Біздің аудандағы алғашқы ұжымшарлар 1929 жылы пайда болды. Солардың алғашқылары Богодаровка ауылындағы «Советов», Александровка ауылындағы «Батрак», Орловка ауылындағы «Қазанның 10 жылдығы», Сосновка ауылындағы «Коммунар» және басқалары болды.
1941 жылы аудан аумағында 66 колхоз, 4 машина-трактор станциясы, орман шаруашылығы, май зауыты, электр станциясы, теміржол станциясы, кірпіш зауыты, байланыс торабы, типография, 67 мектеп, промкомбинат жұмыс істеді. Ұлы Отан соғысы жылдарында біздің ауданның тұрғындары майданға үлкен көмек көрсетті. Ол жаққа мыңдаған жылы киімдер жөнелтілді. Ауданда колхозшы әйелдер мен үй шаруасындағы әйелдердің қолғап, шарф және қолғап тоқу үйірмелері құрылды, киіз киімдер, қысқа тондар, мақта шалбар және басқа да киімдер жасалды. Тыл еңбеккерлері майданға жылы киімдерінен басқа азық-түлік, танкілер, ұшақтар шығаруға ақша, сондай-ақ басқа да түрлі өнімдер жөнелтіп отырды. Біздің аумақта жылумен, кір жуатын орынмен және барлық қажетті жабдықтармен қамтамасыз етілген Шарбақты госпиталі орналасқан.
30-40 жылдары біздің аудан Қазақстанның көптеген аудандары сияқты арнайы қоныс аударушыларды қабылдап, баспанаға алды, сенімсіз деп жарияланған тұтас халықтардың өкілдері күштеп жер аударылды. Туған жерінен күштеп көшірілген шешендер мен ингуштар, поляктар мен немістер, қырым татарлары мен басқа да халықтар қайғыға тап болды. Барлық қоныс аударушылар ауданның барлық ұжымшарына қоныстанып, жұмысқа орналасты.
Соғыстан кейінгі кезеңде кенттің дамуы онша жоғары қарқынмен жүрмеді, бірақ қарқынды даму 1954-1960 жылдар аралығында тың және тыңайған жерлерді игерумен бірге басталды. Біздің облыс 1954 жылдың көктемінде тың игерушілердің, ауыл шаруашылығы техникасының, құрылыс материалдары мен көлік құралдарының алғашқы эшелондары құйылған Солтүстік Қазақстанның бес облысының бірі болды. Қоныс тойын тойлаушыларды қабылдау жөніндегі Павлодар комиссиясы 1954 жылы 28 ақпанда Алматыдан жасақты бірінші болып қарсы алып, барлық энтузиастар Шарбақты ауылшаруашылық училищесіне жіберілді. Адамдар Ярославль, Ленинград, Мәскеу, Свердловск, Татарстан, Беларусь және еліміздің басқа да елді мекендерінен келді. Ауыл шаруашылығын жылдам көтеру туралы мәселе туындады, сондықтан қысқа мерзім ішінде дәнді дақылдар егісін кеңейту туралы шешім қабылданды.
70-ші жылдардың соңы мен 80-ші жылдардың басында аудан қуатты аграрлық-өнеркәсіптік кешен болды. Өкінішке қарай, бұл кешеннің барлық нысандары 90-шы жылдары басталған ауыр экономикалық реформалар кезеңінде сақталған жоқ.
Ауданның көптеген кәсіпорындары банкрот болып, жабылды, бірақ өздерінің материалдық-техникалық базасын сақтап қалды, жұмыссыздар қатары күн сайын толығып отырды. Мемлекет экономикасының көтерілуінің арқасында біздің аудан да біртіндеп «аяғына тұрды».
Оның аумағында 38 елді мекен орналасқан. Қазіргі уақытта біз қуатты аграрлық-өнеркәсіптік кешен мәртебесін қайта алдық. Біздің аудан ауыл шаруашылығын дамыту бойынша облыста бірінші орында. Жаңа мемлекеттік және жеке кәсіпорындардың, ЖШС, шаруа қожалықтарының ашылуының арқасында ауданда жұмыс орындары көбірек пайда болды. Ауылды абаттандыру бойынша жұмыстар үнемі жүргізіліп, ауылға кіре берісте жаңа белгі орнатылды. Біздің Шарбақты ауданы әрдайым тек алға қарай жүреді деп сенеміз.
